Najwyższy szczyt Beskidu Żywieckiego oraz całego polskiego Beskidu stanowi niezwykłe miejsce, które przyciąga uwagę swoją wyjątkowością i malowniczością. Wznoszący się ponad okolicę punkt oferuje widoki godne alpejskich krajobrazów. Bogactwo flory, w tym kosodrzewiny i gołoborza, oraz urokliwe tereny Babiogórskiego Parku Narodowego są tylko niektórymi z powodów, dla których warto podjąć wyprawę na Babią Górę.
Babia Góra to popularny szczyt wśród turystów, którzy odwiedzają Zakopane – stolica Tatr stanowi zatem doskonały punkt wypadowy dla wędrówek na tą majestatyczną górę. Pomimo że jest to najwyższy szczyt poza Tatrami w Polsce, odpowiednio przygotowani turyści powinni poradzić sobie z jego zdobyciem. Jednakże należy być przygotowanym na zmienne warunki atmosferyczne, ponieważ cały masyw Babiej Góry słynie z kapryśnej pogody. Przy sprzyjającej aurze można liczyć na niezapomnianą wędrówkę, która zostanie zwieńczona zachwycającymi widokami.
Babia Góra – położenie, wysokość, ochrona przyrody
Masyw Babiej Góry znajduje się w Paśmie Babiogórskim będącym częścią Beskidu Żywieckiego w Beskidach Zachodnich. Babia Góra jest najwyższym szczytem Beskidu Żywieckiego, ale także całych polskich Beskidów. Diablak jest najwyższym szczytem masywu, osiągając imponującą wysokość 1725 m n.p.m. Co ciekawe, szczyt Diablaka często mylnie określa się Babią Górą, stosując tę nazwę synonimicznie dla całego masywu. Diablak jest nie tylko najwyższym szczytem poza Tatrami w Polsce, ale również drugim pod względem wybitności, ustępując jedynie Śnieżce. Zaliczany jest do prestiżowego grona Korony Gór Polski. Natomiast Mała Babia Góra lub Cyl o wysokości 1515 m n.p.m. to jeden z niższych szczytów Babiej Góry.
W 1954 roku na obszarze masywu Babiej Góry został ustanowiony Babiogórski Park Narodowy. Ze względu na wyjątkowość przyrody tego terenu oraz unikatowość całego masywu w 1977 roku otrzymał on dodatkowo prestiżowy status Rezerwatu Biosfery UNESCO. Obszar ten charakteryzuje się niezwykłą różnorodnością gatunkową roślin, wśród których można wymienić takie okazy jak: rogownica alpejska, okrzyn jeleni, tojad morawski, turzyca pchla, wyblin jednolistny czy zimoziół północny. Występuje tu piętrowość roślinna. W niższych partiach rośnie las iglasty, a wyższe obszary porasta kosodrzewina. Wśród zwierząt na obszarze masywu Babiej Góry zaobserwować można takie gatunki jak np.: orzeł przedni, jeleń karpacki, sarna, płochacz skalny czy głuszec i wiele innych.
Skąd wywodzi się nazwa Babia Góra?
Pochodzenie nazwy Babia Góra związane jest z bogatym zbiorem legend ludowych, które przekazywane są w tej okolicy. Według jednej z tych opowieści nazwa ta ma swój początek w historii kobiety o ogromnych rozmiarach, która rzekomo wysypała przed swoją chałupą stertę kamieni. Inna legenda opowiada o kobiecie będącej kochanką zbójnika. Gdy zobaczyła, jak przynoszą jej ciało zabitego ukochanego, rzekomo zmartwiała się tak bardzo, że zamieniła się w kamień. Istnieje także teoria, że nazwa może być powiązana z różnymi znaczeniami słowa „baba”, które odnosi się zarówno do rodzaju ciasta, jak i do kamiennej rzeźby o charakterze kultowym.
Z uwagi na swoją imponującą wysokość i wyjątkowość wśród całego masywu górskiego w XIX wieku Babia Góra została uhonorowana tytułem „Królowej Beskidów”. Natomiast przydomki „Matki Niepogód” lub „Kapryśnicy” zyskała ze względu na charakterystyczne, często zmienne warunki pogodowe panujące w jej okolicach. Od pewnego czasu mieszkańcy regionu Orawy określają ją również mianem „Orawskiej Świętej Góry”.
Ile idzie się na Babią Górę
Dojście na Babią Górę zajmuje około 2 godziny i 30 minut, oferując kilka tras zarówno od strony polskiej, jak i słowackiej. Cała trasa prowadzi przez obszar Babiogórskiego Parku Narodowego i jest doskonale oznakowana. Z uwagi na popularność szczytu zaleca się planowanie wycieczki na dzień powszedni, kiedy na szlaku panuje mniejsze natężenie turystów. Podczas wędrówki istnieje możliwość zatrzymania się w schronisku PTTK na Markowych Szczawinach.
Uwaga! W okresie od 29 marca do 30 listopada obowiązuje opłata za wstęp na teren Babiogórskiego Parku Narodowego w wysokości 8 zł (bilet normalny) lub 4 zł (bilet ulgowy). Bilety można nabyć w kasach Parku, które znajdują się przy wejściach na szlaki w Zawoi Markowej oraz na Polanie Krowiarki, a także za pośrednictwem serwisu „Kup Bilet”.
Jak dojść na Babią Górę – szlaki
Na Babią Górę prowadzi kilka tras wspinaczkowych dostępnych zarówno od strony polskiej, jak i słowackiej. Jedną z najbardziej popularnych jest trasa Zawoja – Babia Góra. Niezależnie od wybranej trasy warto zapewnić sobie odpowiednie przygotowanie i zabrać ze sobą mapę obszaru Babiej Góry. Ze szczytu rozciągają się rozległe widoki m.in. na szczyty różnych pasm Beskidów, w tym Baranią Górę, cały Beskid Żywiecki, do tego Tatry, a także na Jezioro Orawskie. Wiele osób decyduje się rozpocząć wędrówkę jeszcze nad ranem, aby podziwiać piękny wschód słońca na szczycie Babiej Góry. Poniżej szklaki prowadzące na Babią Górę:
- czerwony szlak – fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego, to najpopularniejszy szlak na Babią Górę, początek trasy to Markowe Szczawiny, dalej idzie się przez przełęcz Brona na sam szczyt Babiej Góry, dalej na trasie są Sokolica i Przełęcz Lipnicka;
- zielony szlak – najkrótszy szlak, zielonym szlakiem idzie się z Przełęczy Jałowieckiej przez Małą Babią Górę, następnie mija leśniczówkę Stańcowa, kończąc swój bieg przy Kiczorach;
- żółty szlak – uważany za najtrudniejszy, prowadzi z Markowych Szczawin przez Percę Akademików na sam szczyt Babiej Góry, a następnie kieruje się w stronę Chaty Slana Voda na terenie Słowacji, warto zaznaczyć, że w okresie zimowym ten szlak jest zamknięty ze względu na trudne warunki pogodowe i bezpieczeństwo turystów;
- czerwony szlak od strony słowackiej – po stronie słowackiej na Babią Górę również można dojść tamtejszym czerwonym szlakiem, prowadzi z Chaty Slana Voda przez Małą Babią Górę na sam szczyt Babiej Góry.
Ważne dla turystów! Jakie warunki pogodowe panują na Babiej Górze?
Babia Góra nosi zasłużone przydomki „Matki Niepogód” i „Kapryśnicy” z powodu swojej znanej nieprzewidywalnej pogody, szczególnie w wyższych partiach masywu. Te nagłe zmiany pogodowe stanowią istotne zagrożenie dla turystów, mogąc prowadzić do utraty orientacji w terenie i zejścia ze szlaku. Dodatkowo, na szczytach i przełęczach często występują silne wiatry, których należy być świadomym i nie lekceważyć ich siły. Latem szczególnie niebezpieczne są nagłe burze, które mogą przyjść na szczyt Babiej Góry. Należy zatem regularnie sprawdzać prognozy pogody przed wyjściem na Babią Górę.
Babia Góra zimą – wszystko co trzeba wiedzieć
W okresie zimowym należy być wyczulonym na śnieżne huragany oraz istniejące zagrożenie lawinowe w niektórych obszarach szlaków turystycznych. Wyruszając na Babią Górę zimą, należy szczególnie zwrócić uwagę na panujące warunki pogodowe i uwzględnić aktualne warunki śniegowe. Po opadach śniegu szlaki mogą być nieodśnieżone i stanowić skrajnie niebezpieczne miejsca, dlatego niezbędne jest zachowanie ostrożności. W przeszłości zdarzały się liczne wypadki, które wymagały interwencji ratowników GOPR. Ważne jest śledzenie komunikatów Babiogórskiego Parku Narodowego umieszczanych na drogowskazach szlaków, które informują o ewentualnych zagrożeniach.
Babia Góra – gdzie nocować?
Jeśli planujesz wyprawę na Babią Górę i szukasz miejsca do noclegu, warto rozważyć kilka opcji. Jedną z możliwości jest skorzystanie ze schronisk górskich znajdujących się w okolicy, takich jak Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach. Inną alternatywą może być wynajem pokoju w pensjonacie lub agroturystyce w pobliskich miejscowościach, takich jak Zawoja czy Korbielów. Dodatkowo, w sezonie letnim możliwe jest także rozbicie namiotu na wyznaczonych polach biwakowych w okolicy. Bez względu na wybór, warto wcześniej dokonać rezerwacji, szczególnie w okresie zwiększonego ruchu turystycznego.
Wśród turystów bardzo popularną opcję jest też nocleg w Zakopanem i dojazd do podnóży Babiej Góry. Dzięki temu można dużo zwiedzić – zarówno Tatry i Podhale, jak i Beskid Żywiecki. Bardzo ciekawym doświadczeniem dla turystów odwiedzający Tatry i Zakopane może być podziwianie najwyższych polskich gór z perspektywy Beskidów i Babiej Góry.
Źródło zdjęcia głównego: Adrian Tync, CC BY-SA 4.0