W ostatnich latach rośnie liczba osób wybierających się na krótsze lub dłuższe wycieczki w Tatry. Niestety, taka popularność wiąże się z wyższym ryzykiem wypadków – od drobnych urazów, przez poważne kontuzje, aż po tragiczne wypadki, które mogą zakończyć się śmiercią. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe przyjdzie z pomocą, jeśli zostanie odpowiednio wezwane.

W tym artykule podpowiadamy, jak postąpić w kryzysowej sytuacji, gdy jesteś świadkiem wypadku w Tatrach lub Ty sam uległeś wypadkowi czy Twoi bliscy doświadczyli wypadku i potrzebujecie wezwać pomoc w górach.

Co zrobić, gdy dojdzie do wypadku w Tatrach?

Jeśli jesteś świadkiem sytuacji, w której ktoś upada, zsuwa się z wysokości lub wydaje się być w stanie osłabienia, powinieneś natychmiast zareagować. Najważniejsze jest, aby nie ignorować sytuacji i nie zakładać, że ktoś inny zajmie się problemem – co się stanie, jeśli każdy pomyśli w ten sposób? W takich momentach liczy się każda sekunda, a brak działania może skutkować poważnymi konsekwencjami.

Po dostrzeżeniu wypadku ważne jest, aby jak najszybciej podejść do poszkodowanego i spróbować nawiązać z nim kontakt. Upewnij się, czy jest przytomny i czy reaguje na Twoje pytania. Jeśli poszkodowany jest świadomy i zdolny do samodzielnego wstania, sprawdź, czy nie doznał poważniejszych obrażeń.

W przypadku, gdy poszkodowany jest przytomny, ale nie może się poruszać, natychmiast wezwij ratowników TOPR, którzy zapewnią specjalistyczną pomoc oraz przetransportują osobę do szpitala. W międzyczasie zabezpiecz miejsce wypadku i postaraj się usunąć gapiów, aby nie przeszkadzali.

Gdy ofiara wypadku jest nieprzytomna, kluczowe jest natychmiastowe wezwanie ratowników TOPR. Jeśli w pobliżu znajdują się inne osoby, warto poprosić je o pomoc w wykonaniu telefonu do służb ratunkowych. W międzyczasie należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

Wezwanie pomocy w górach – numery alarmowe

Numery alarmowe i aplikacje ratunkowe, jeśli potrzebujesz wezwać pomoc w Tatrach:

• telefon alarmowy TOPR: +48 601 100 300
• numer ratunkowy HZS (słowackiego odpowiednika TOPR): 18 300
• Aplikacja Ratunek – bezpłatna aplikacja, która umożliwia szybki kontakt ze służbami TOPR i GOPR. Podczas zgłaszania wypadku aplikacja automatycznie przesyła dokładną lokalizację osoby zgłaszającej, co jest niezwykle pomocne, gdy jesteś zagubiony lub nie jesteś pewny swojego dokładnego położenia.

Podobne zalecenia dotyczące wzywania pomocy w górach są w innych polskich pasmach górskich. Taką samą rolę odgrywa GOPR – Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, aby wezwać ratownika GOPR z telefonu komórkowego, należy zadzwonić pod numer alarmowy GOPR 601 100 300 lub 985. W tym przypadku również można skorzystać z aplikacji Ratunek.

Jakie informacje przekazać podczas zgłaszania wypadku?

Podczas dzwonienia i wzywania pomocy należy stosować się do poniższych instrukcji:

• podczas wzywania pomocy ważne jest, abyś się przedstawił, to nie tylko kwestia grzeczności, ale przede wszystkim kluczowa informacja dla ratowników, którzy muszą wiedzieć, kogo szukać;
• opisz zdarzenie i jego charakter;
• wskaż dokładne lokalizację miejsca wypadku;
• podaj liczbę osób poszkodowanych w miejscu wypadku;
• wyjaśnij jak najwięcej szczegółów dotyczących miejsca wypadku i rodzaju wypadku oraz postaraj się jak najlepiej opisać obrażenia, jakie odnieśli poszkodowani, jeśli takowe ma miejsce – poinformuj o bezpośrednim zagrożeniu życia!

Wzywanie pomocy – sygnały akustyczne i świetlne

Co zrobić, jeśli Twój telefon się rozładował, uszkodził lub nie masz go przy sobie? Na szczęście w zaistniałej sytuacji używany jest uniwersalny sygnał wzywania pomocy, choć mniej efektywny, ale czasami jedyny możliwy. Możesz skorzystać z oficjalnego systemu powiadamiania o wypadku i użyć gwizdka lub latarki.

Sygnałem wzywania pomocy jest wydawanie sześciu sygnałów świetlnych lub dźwiękowych na minutę, czyli co dziesięć sekund. Następnie należy zrobić minutową przerwę i ponowić sygnały. Jeśli korzystasz z gwizdka, możesz to robić regularnie co dziesięć sekund; w przypadku latarki – co dziesięć sekund w formie błysków. Ważne jest, aby sygnały kierować w stronę najbliższego szlaku lub schroniska. To międzynarodowy system wzywania pomocy.

Jeśli sygnał dotrze do obsługi schroniska lub ratowników, powinni oni odpowiedzieć trzema sygnałami na minutę, co odpowiada co dwudziestej sekundzie. Warto pamiętać, że efektywność sygnału jest znacznie większa w otwartym terenie niż w gęstym lesie.

Jak postępować, gdy odebrałeś sygnał wzywania pomocy?

Każdy turysta, wspinacz czy narciarz powinien być świadomy, że może stać się świadkiem wypadku w górach. Oto jak skutecznie wezwać pomoc w górach, gdy usłyszysz lub zobaczysz międzynarodowy system wzywania pomocy:

• zlokalizuj miejsce – jeśli dostrzegasz sygnał wzywający pomoc, postaraj się jak najdokładniej określić lokalizację poszkodowanego, zapamiętaj swoje aktualne położenie, aby móc łatwo wskazać miejsce lub wrócić do niego później;
• szczegóły zdarzenia – jeśli jesteś świadkiem wypadku, zanotuj jak najwięcej szczegółów dotyczących zdarzenia, informacje te będą kluczowe dla ratowników i pomogą w wyjaśnieniu przyczyn wypadku;
• wezwanie pomocy – skontaktuj się telefonicznie z odpowiednimi służbami ratunkowymi, podając wszystkie istotne informacje opisane wcześniej, jeśli telefon nie jest dostępny, jak najszybciej udaj się do najbliższego schroniska, posterunku straży granicznej lub pracownika kolejki linowej;
• koordynacja – jeśli jesteś w grupie, zostaw jedną osobę na miejscu wypadku, aby mogła monitorować sytuację i udzielać dalszych informacji ratownikom, gdy ci przybędą.

Twoja szybka i skuteczna reakcja może znacząco wpłynąć na szanse poszkodowanego na przeżycie.

Jak sygnalizować pomoc, gdy widzisz śmigłowiec ratunkowy?

Gdy zauważysz przelatujący śmigłowiec ratunkowy i potrzebujesz pomocy, ustaw się tak, abyś był zwrócony w jego stronę. Uniesienie rąk w górę to sygnał ratunkowy – unieś obie ręce, tworząc kształt litery „Y”. Jeśli nie możesz ustawić się frontem do helikoptera, rozłóż ręce na boki, tworząc linię. Upewnij się, że prawa ręka jest nieco wyżej, a linia wyznaczona przez ręce jest nachylona pod ostrym kątem do poziomu.

Pamiętaj, by nie wzywać pomocy bez uzasadnionej przyczyny!

Nie wzywaj pomocy w górach bez uzasadnionej przyczyny! Pamiętaj, że ratownicy GOPR i TOPR i na każde wezwanie wyruszą i nieuzasadnione wezwanie może spowodować, że ratowników zabraknie, tam, gdzie naprawdę są potrzebni!